Na fasadach polskich domów coraz częściej można zobaczyć deski elewacyjne. Rosnąca popularność tego rozwiązania wynika przede wszystkim z jego walorów estetycznych i wysokiej trwałości. W naszym wpisie opowiemy o rodzajach wspomnianych produktów. Podamy też wskazówki, które mogą być przydatne dla osób zainteresowanych ich zakupem i montażem.
Czym jest deska elewacyjna?
Deska elewacyjna to profil, wykonany z drewna lub materiałów, które je imitują, przystosowany do montażu na zewnętrznych ścianach budynku. Najczęściej jest ona traktowana jako element pozwalający osiągnąć określone efekty aranżacyjne. Przykładowo dom o tradycyjnej architekturze może — dzięki omawianemu rozwiązaniu — zyskać wygląd zbliżony do dworku lub wiejskiej chaty. Bardzo popularne jest też użycie desek w charakterze wykończenia ścian budynków o nowoczesnych bryłach. Nadaje im to specyficzny wygląd, odwołujący się z jednej strony do trendów minimalistycznych, z drugiej — do stylistyki eko. Pokrycie elewacji deską ma również wymiar praktyczny — zabezpiecza to mury przed uszkodzeniami mechanicznymi i oddziaływaniem czynników atmosferycznych.
Rodzaje desek elewacyjnych
Na najlepsze efekty estetyczne możemy liczyć wówczas, gdy zdecydujemy się na montaż desek drewnianych. Obecnie najczęściej produkowane są one z rodzimego świerka. Surowiec ten jest łatwy do zabarwienia, jego użycie pozwoli więc uzyskać praktycznie dowolny, wybrany przez nas wygląd fasady. Deski takie są na dodatek stosunkowo tanie.
Popularne są również produkty z trwałego surowca drzewnego z chłodniejszych stref klimatycznych (Skandynawii, Syberii) lub równie wytrzymałego drewna egzotycznego. Należy jednak podkreślić, że nawet wyroby z materiału pozyskanego w Polsce mogą przetrwać wiele lat, jeżeli tylko zostaną prawidłowo zaimpregnowane.
Ciekawym rozwiązaniem są deski z drewna modyfikowanego termicznie (termodrewna). Produkuje się je z surowca poddanego uprzednio procesom, które zabezpieczają go m.in. przed oddziaływaniem czynników biologicznych i atmosferycznych. Wyroby takie wymagają minimalnej ilości zabiegów konserwacyjnych. Ceną za to jest nieco wyższa kruchość.
Można też nabyć deski z materiałów, które jedynie imitują lite drewno — np. z kompozytu, styropianu czy aluminium. Nie muszą być one zazwyczaj impregnowane, jednak wyglądają gorzej niż te, które wykonano z surowca naturalnego.
Wymiary desek elewacyjnych — na co zwrócić uwagę?
Deski elewacyjne, dostępne obecnie w handlu, mają zróżnicowane wymiary.
Ich grubość dobiera zwykle producent. Przyjmuje się, że powinna ona wynosić:
- dla desek o przekroju prostokątnym — ponad 16 mm;
- dla desek o przekroju trapezoidalnym — odpowiednio: co najmniej 5 mm (cieńsza strona) i co najmniej 16 mm (grubsza strona);
- dla desek łączonych na pióro i wpust — co najmniej 22 mm.
Jak widać, podano tu wartości minimalne. Ich zwiększenie wpłynie pozytywnie na trwałość wyrobu i jego walory użytkowe (np. poziom izolacji termicznej i akustycznej), jednak należy zachować umiar — deski bardzo grube mogą być trudne do zamontowania.
Długość deski elewacyjnej uzależniona jest zazwyczaj od materiału, z którego ją wykonano. Najpopularniejsze wyroby z drewna iglastego mają zwykle ok. 4,8 metra. Deski z drewna twardego lub egzotycznego są nieco krótsze — mają od 2 do 4 metrów (nie jest to jednak reguła).
Szerokość desek elewacyjnych nie powinna być zbyt duża — dzięki temu nie będą się one odkształcać. Należy pamiętać, że wielkość ta podawana jest zwykle wraz z piórem (o ile konkretny wyrób takowe posiada) – warto uwzględnić ten fakt przy kalkulowaniu ilości potrzebnego materiału.
Jak zamontować deski elewacyjne?
Sposób montażu desek elewacyjnych wpływa na wygląd całego domu — odpowiednio dobrane rozwiązanie pozwoli go np. optycznie podwyższyć (gdy wybierzemy ułożenie pionowe) lub poszerzyć (w przypadku układu poziomego). Ciekawe efekty wizualne daje też ułożenie skośne, pod kątem 45 stopni. Dodajmy, że deski nie muszą do siebie przylegać — niekiedy spotyka się tzw. montaż ażurowy.
Czy można samodzielnie wykonać elewację z desek?
Aby samodzielnie zamontować deski elewacyjne, należy posiadać minimalne choćby umiejętności techniczne i sporą ilość wolnego czasu. Jeżeli ich nie mamy — dobrym pomysłem będzie powierzenie robót specjalistom. Ich usługi nie są drogie, a skorzystanie z nich może uchronić nas przed popełnieniem trudnych do naprawienia błędów. Z pomocy fachowców warto skorzystać szczególnie wówczas, gdy zdecydujemy się na elewację, w której deski będą łączyć się z innymi materiałami, np. z cegłą.
Montaż desek elewacyjnych — od czego zacząć?
Jeżeli zdecydujemy się na samodzielny montaż, naszym pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie, czy deski zostały zaimpregnowane przez producenta. Jeżeli nie — należy pokryć je odpowiednimi preparatami. Działania te trzeba przeprowadzić odpowiednio wcześnie — drewno musi wyschnąć przed montażem.
Warto też postarać się o odpowiednie wkręty — najlepszym wyborem będą tarasowe lub ciesielskie (ich zastosowanie zminimalizuje ryzyko pęknięcia drewna). Powinny mieć one długość dwukrotnie większą od grubości deski. Potrzebne będą również narzędzia, m.in. wkrętarka, poziomnica oraz ukośnica.
Jak przygotować ścianę do montażu desek elewacyjnych?
Deski montowane są zwykle po wykonaniu izolacji. Na przygotowaną w ten sposób ścianę nabija się dokładnie zaimpregnowane drewniane listwy, tworząc tzw. ruszt. Konstrukcja ta powinna zostać wykonana tak, by — po montażu całości — pomiędzy deskami a ścianą pozostała wolna przestrzeń (umożliwi ona wentylowanie elewacji).
Deski będą mocowane do listew prostopadłych względem nich (np. deski w układzie poziomym — do łat pionowych), niekiedy konieczne więc może być nabicie kontrłat i stworzenie rusztu krzyżowego.
Jak montować deski elewacyjne?
Montaż elewacji w układzie poziomym zaczynamy od dołu, a deski układamy piórem do góry. Najniższa z nich musi sięgać poza poziom izolacji (nie należy jednak montować jej przy samym gruncie — powinien tam znajdować się wykonany wcześniej cokół z nienasiąkliwego materiału). Jako że drewno będzie pracować (kurczyć się i rozszerzać), pomiędzy poszczególnymi deskami należy pozostawić niewielkie odstępy. Każdy element musi być też odpowiednio wypoziomowany i starannie przymocowany do rusztu.
Po ułożeniu całej elewacji warto zabezpieczyć siatką otwory, które zapewniają dostęp powietrza do przestrzeni pomiędzy ścianą a deskami (uniemożliwi to przedostawanie się do środka owadów i gryzoni) oraz zamontować okapniki, które ułatwią odprowadzanie wody.
Jak konserwować deski elewacyjne?
Zaleca się, by co najmniej raz na 5 lat nanieść na deskę elewacyjną nową warstwę substancji zabezpieczającej (nie wymagają tego jedynie produkty z termodrewna). Najlepiej sprawdzają się preparaty na bazie olejów lub wosków (np. lazura olejna). Oczywiście można zastosować inne środki, trzeba jednak zdawać sobie sprawę z ich wad — przykładowo osoby, które zdecydują się na lakier, muszą pamiętać, że może on pękać pod wpływem kurczenia się i rozszerzania drewna. Z kolei farby zakrywają zwykle naturalne usłojenie.
Ważną kwestią jest wybór pomiędzy środkiem bezbarwnym a takim, który zawiera pigment. Lepszym pomysłem jest użycie tego drugiego — dzięki niemu na elewacji nie pojawią się nieestetyczne przebarwienia, spowodowane promieniowaniem UV.
Gdzie kupić deski elewacyjne dobrej jakości?
Kwestią, o której nie można zapomnieć, jest jakość desek — drewno, które zostanie użyte jako okładzina ścian zewnętrznych, musi mieć odpowiednią wilgotność, a sposób jego wykończenia powinien gwarantować wysoką estetykę gotowej elewacji. Szeroki wybór wyrobów, które spełniają te warunki, znaleźć można w naszej ofercie pod adresem: https://www.koragil.pl/oferta/deski-elewacyjne/ – wśród prezentowanych tam modeli znajdują się zarówno deski płaskie, jak i półbale czy warkocze. Wysoka trwałość tych produktów zapewni nam spokój na wiele lat, a ich estetyka — wspaniały wygląd domu.